Inhoud

• Wat is noodanticonceptie?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Noodanticonceptie

Wat is noodanticonceptie?

Noodanticonceptie kan worden toegepast om zwangerschap te voorkomen nadat u onbeschermde seks heeft gehad.

Of als de normale anticonceptie heeft gefaald. Bijvoorbeeld als het condoom is gescheurd, u de gewone pil bent vergeten of u heeft veel last gehad van braken of diarree, waardoor de gewone pil onbetrouwbaar is geworden.

Noodanticonceptie kan met een morning-afterpil of een morning-afterspiraal.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

Als u niet zwanger wilt worden, kunt u het beste een voorbehoedmiddel gebruiken, zoals een condoom of een anticonceptiepil. Zie voor meer informatie de Klachten & ziektes-tekst Voorkomen van zwangerschap.

Bent u eenmaal zwanger, dan werkt noodanticonceptie niet. In dat geval kunt u eventueel nog een overtijdbehandeling of een abortus overwegen. Neem daarvoor contact op met uw huisarts. Zie voor meer informatie de Klachten en ziektes-tekst Afbreken van zwangerschap.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

De apotheker kunt u helpen te bepalen of noodanticonceptie in uw geval nodig is. Wilt u een persoonlijk gesprek hebben, dan kan dat in een aparte spreekkamer. Vraag ernaar. De apotheker of de apothekersassistent zal u vragen stellen: over uw menstruatie, het gebruik van de anticonceptiepil of andere voorbehoedmiddelen, en wanneer u seks heeft gehad. Als dat nodig is, zal hij u noodanticonceptie adviseren.

Soms is noodanticonceptie niet nodig. Maar moet u wel andere maatregelen nemen. Bijvoorbeeld condooms gebruiken na het vergeten van de pil. En in sommige gevallen zal de apotheker u verwijzen naar uw huisarts. Bijvoorbeeld als het te laat is voor noodanticonceptie.

Wanneer is noodanticonceptie nodig?

In de volgende situaties kan noodanticonceptie nodig zijn:

• U heeft niets gebruikt of het condoom is gescheurd.
  Hoe groot de kans op zwangerschap precies is, hangt ervan af. Hoe ver bent u in uw menstruatiecyclus, bent u rond uw vruchtbare periode? Maar er is altijd een kans aanwezig dat u zwanger wordt. Dus: als u niet zwanger wilt worden, is noodanticonceptie altijd nodig. Twijfelt u? Overleg dan met uw huisarts of apotheker.
• U gebruikt de anticonceptiepil, maar u bent deze vergeten in te nemen.
  Het kan altijd gebeuren dat u de pil een keer vergeet. U kunt nalezen wat u moet doen in de medicijntekst van uw anticonceptiepil op deze site. Kijk dan onder het kopje 'Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten?'. Twijfelt u? Overleg dan met uw huisarts of apotheker.

Wat is het advies van de apotheker na gebruik van de morning-afterpil?
Als u de morning-afterpil heeft ingenomen, let dan op het volgende.

• Neem de morning-afterpil zo snel mogelijk na de onbeschermde seks in. 's Avonds of 's nachts kunt u de morning-afterpil halen in de dienstdoende apotheek.
  • Gebruikt u de morning-afterpil met levonorgestrel? Gebruik het dan in elk geval binnen 3 dagen na onbeschermde seks.
  • Gebruikt u de morning-afterpil met ulipristal? Gebruik het dan in elk geval binnen 5 dagen na onbeschermde seks.
• Controleer of uw volgende menstruatie normaal is. Na het nemen van de morning-afterpil komt de meestal menstruatie op dezelfde dag als verwacht. Maar soms komt het een paar dagen eerder of later. . Is de menstruatie 2 weken te laat of heeft u minder bloedverlies dan normaal? Doe dan een zwangerschapstest. Is de zwangerschapstest negatief en blijft de menstruatie verder uit? Neem dan contact op met uw arts.
• Als u moet braken of waterdunne diaree heeft binnen 3 uur na het innemen van de morning-afterpil, neem dan zo snel mogelijk een volledige nieuwe dosis. 's Avonds of 's nachts kunt u een nieuwe verpakking halen in de dienstdoende apotheek.
• Als u de anticonceptiepil gebruikt, blijf deze dan gebruiken tot de strip op is. Maar de pil is niet direct betrouwbaar.
  • Gebruikt u de morning-afterpil met levonorgestrel? Dan moet u gedurende 7 dagen een condoom gebruiken als u seks heeft.
  • Gebruikt u de morning-afterpil met ulipristal? Dan moet u tot de volgende menstruatie een condoom gebruiken als u seks heeft.
• Als u geen anticonceptie gebruikt, bent u ook vruchtbaar na de morning-afterpil. Gebruik dus een condoom bij de seks.
• De morning-afterpil beschermt niet tegen SOA. Hiervoor moet u condooms gebruiken.
• Gebruik liever niet in korte tijd meerdere keren de morning-afterpil. Het is beter om een andere vorm van langdurige anticonceptie te kiezen. Zoals een anticonceptiepil.

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

In de volgende gevallen kunt u het best de huisarts raadplegen.

• Als het al langer dan 120 uur (5 dagen) geleden is dat u onbeschermde seks had.
• Als u in korte tijd meerdere keren de morning-afterpil hebt gebruikt. U kunt de morning-afterpil met levonorgestrel dan nog wel gebruiken, maar het is beter om een andere vorm van langdurige anticonceptie te kiezen. Bijvoorbeeld de anticonceptiepil; die is veel betrouwbaarder dan de morning-afterpil.
• Als u liever een morning-afterspiraal wilt.
• Als u al zwanger kunt zijn van eerdere onbeschermde seks.
• Als u mogelijk een SOA heeft opgelopen.
• Bij ongewenst seksueel contact.
• Als u weet dat u overgevoelig bent voor levonorgestrel of ulipristal.
• Als u een ernstige leverfunctiestoornis, acute porfyrie, de ziekte van Crohn of een ander ernstig maagdarmprobleem heeft.

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Morning-afterpil met levonorgestrel
De morning-afterpil met levonorgestrel gaat de eisprong tegen en voorkomt dat de bevruchte eicel zich nestelt in de baarmoeder. Hierdoor voorkomt het een zwangerschap. Neem het zo snel mogelijk na de onbeschermde seks in. Het beste is nog binnen 12 uur, maar in elk geval binnen 72 uur (3 dagen).

Morning-afterpil met ulipristal
De morning-afterpil met ulipristal gaat de eisprong tegen. Hierdoor voorkomt het een zwangerschap. Neem het zo snel mogelijk na de onbeschermde seks in. Het beste is nog binnen 24 uur, maar in ieder geval binnen 120 uur (vijf dagen).

Morning-afterspiraal (koperspiraal)
De morning-afterspiraal (koperspiraal) wordt in de baarmoeder ingebracht door uw huisarts. Het bevat koper, maar geen hormonen. Het maakt zaadcellen die de baarmoeder binnenkomen onvruchtbaar. Ook maakt het de binnenkant van de baarmoeder minder geschikt voor het innestelen van een eventueel bevruchte eicel. Het moet binnen 5 dagen (120 uur) na de onbeschermde seks worden ingebracht. Het kan hier 5-10 jaar blijven zitten als langdurige vorm van anticonceptie.